تحلیل اختلاف بین کلیک و سشن و دلایل آن

15 مرداد 1404

با توجه به سرمایه‌گذاری‌های کلان کسب‌وکارها در بخش مارکتینگ، نبود رهگیری (Tracking) دقیق این هزینه‌ها می‌تواند پیامدهای سنگینی در پی داشته باشد. بنابراین، به‌ویژه در فضای آنلاینِ ناپایدار و پرتنش ایران، استفاده از ابزارهای رهگیری برای تشخیص منشأ اتلاف بودجه، اجتناب‌ناپذیر است.

در چنین شرایطی، بررسی دو معیار اصلی گوگل، سشن (Session) و کلیک (Click) شاخص مناسبی برای سنجش اثر اختلالات اینترنت به‌شمار می‌رود. اختلاف میان این دو، اطلاعاتی درباره کیفیت بارگذاری سایت، دسترسی کاربران به اینترنت پایدار یا حتی احتمال حمله رقبا در اختیار ما می‌گذارد. آشنایی دقیق با این متریک‌ها و روش تحلیل آن‌ها همیشه مهم بوده؛ اما در وضعیت کنونی کشور، این اهمیت چند برابر شده است. این مقاله را تا انتها مطالعه کنید تا با دلایل این اختلاف آشنا شوید. 

منظور از کلیک و سشن چیست؟

به طور خلاصه، در تعاریف گوگل، کلیک به عملی گفته می‌شود که کاربر با انتخاب یک لینک یا تبلیغ در صفحه نتایج جستجوی گوگل (SERP) یا سایر پلتفرم‌های گوگل، به یک صفحه وب یا منبع دیگر هدایت می‌شود و نحوه شمارش آن از طریق ریدایرکت و دامنه های داخلی گوگل است. در طرف دیگر سشن که در آنالیتیکس تعریف شده است به کیفیت سایت و رفتار کاربر در آن بستگی دارد و نحوه و معیار شمارش آن از طریق کدهای رهگیری (Tracking) و بر مبنای رفتار کاربر است.

علت اختلاف کلیک و سشن

با توجه به اینکه دو مفهوم فوق مربوط به ابزارهای متفاوت با تعاریف مجزا هستند، عدم تطابق صد‌درصدی نتایج آنها کاملا بدیهی خواهد بود. از طرف دیگر با در نظر گرفتن شرایط ناپایدار اینترنت کشور، وجود اختلاف بین کلیک و سشن تا ۲۰ الی ۳۰ درصد قابل قبول و اجتناب ناپذیر خواهد بود. اما این اختلاف در تعداد کلیک بالا می تواند نگران کننده باشد و کسب‌و کارها را با مشکلات زیادی مواجه نماید. بنابراین لازم است منشا اختلافات شناسایی و تا حد ممکن مرتفع گردد.

دلایل بیشتر بودن کلیک نسبت به سشن چیست؟

در حالتی که سشن محاسبه شده در آنالیتیکس کمتر از کلیک‌های ثبت شده در اکانت‌های گوگل ادز یا سرچ کنسول باشد، احتمالا یکی از موارد زیر رخ داده است و نیاز به بررسی دارد : 

• نصب نادرست یا تاخیر در تگ آنالیتیکس: اگر Google Analytics روی برخی صفحات فرود به‌درستی نصب نشده باشد یا اجرای آن با تأخیر انجام شود (مثلاً به‌خاطر اسکریپت‌های دیگر یا لود کند سایت)، ممکن است کلیک ثبت شود ولی سشن ثبت نشود.
• ارسال دیتا بین تگ منیجر و آنالیتیکس: در صورتی که دیتای تگ منیجر به درستی به آنالیتیکس ارسال نشود و Measurement ID به درستی ست نشده باشد کلیک ثبت شده ولی سشن محاسبه نمی‌شود.

• سرعت پایین سایت یا ترک سریع لندینگ توسط کاربر: اگر کاربر قبل از لود کامل صفحه یا اجرای کد GA از سایت خارج شود، کلیک در گوگل ادز و سرچ کنسول ثبت می‌شود اما سشن در آنالیتیکس ایجاد نمی‌شود.

• بات‌ها یا کلیک‌های فیک: در این حالت، با توجه به عدم انتظار کاربر جهت لود صفحه فرود، کلیک ثبت و سشن ایجاد نخواهد شد.
• کلیک روی call asset در گوگل ادز: در این حالت با توجه به عدم انتقال کاربر به صفحه فرود، سشنی تشکیل نخواهد شد.
• مشکلات Auto-tagging و UTM: در صورتی که در گوگل ادز Auto-tagging غیرفعال باشد یا پارامتر GCLID در مسیر ریدایرکت حذف شود، GA نمی‌تواند منبع ترافیک را به‌درستی تشخیص دهد. در این حالت سشن‌های ادز غالبا به چنل اورگانیک و بعضا به دایرکت و not set اختصاص خواهند یافت. در Search Console هم اگر مسیر ریدایرکت از دامنه اصلی به ساب‌دامین یا آدرس دیگر باشد، تگ‌ها ممکن است از بین بروند و محاسبه ی سشن های اورگانیک با اختلال مواجه شود.
• فیلتر یا بلاک شدن توسط مرورگر یا افزونه‌ها: برخی کاربران ممکن است از AdBlocker یا مرورگرهایی مانند Safari با تنظیمات سخت‌گیرانه استفاده کنند که مانع اجرای تگ‌های آنالیتیکس می‌شوند.
• عدم تطابق بازه زمانی یا تنظیمات تایم‌زون: اگر تایم‌زون اکانت‌های سرچ کنسول و گوگل ادز با گوگل آنالیتیکس یکسان نباشد، گزارش کلیک و سشن ممکن است در روزهای متفاوت ظاهر شود و باعث اختلاف عددی شود.
• تفاوت در تعریف کلیک و سشن: همانطور که بالاتر توضیح داده شد، تفاوت در تعریف این دو متریک تفاوت جزئی میان نتایج آنها را در پی خواهد داشت.
• وجود ریدایرکت‌های زیاد یا تغییر دامنه: اگر بعد از کلیک، کاربر چند بار ریدایرکت شود (مثلاً از دامنه اصلی به ساب‌دامین یا صفحات دیگر)، امکان دارد gclid یا utm از URL حذف شده و GA نتواند منبع را تشخیص دهد. این موضوع با توجه به فیلتر شدن دامنه googleadservices و اختلالات ناشی از آن در شمارش تعداد کلیک گوگل ادز موجب افزایش اختلاف کلیک و سشن در هفته‌های اخیر شده است.

بیشتر بدانید:فیلترینگ گوگل ادز و اختلال در دامنه googleadservices

دلایل بیشتر بودن سشن نسبت به کلیک چیست؟

در حالتی که تعداد سشن‌های ثبت‌شده در آنالیتیکس بیشتر از تعداد کلیک‌های ثبت‌شده در Google Ads یا Search Console باشد، معمولاً نشانه‌ای از نسبت‌دادن اشتباه (misattribution)، دوبار ثبت‌شدن، یا بازگشت کاربر به سایت بدون کلیک مجدد است. در چنین شرایطی احتمال دارد یکی از موارد زیر رخ داده باشد:

• بازگشت مستقیم کاربر (direct visit) پس از کلیک اولیه: اگر کاربر ابتدا از طریق گوگل ادز وارد سایت شود و بعدا بدون کلیک جدید (مثلاً از بوک‌مارک یا آدرس کپی شده) به سایت برگردد، آنالیتیکس این بازدیدهای بعدی را همچنان به گوگل ادز نسبت می‌دهد.
• تگ‌گذاری نادرست UTM یا پارامترسازی دستی: در صورتی که در تعریف UTM ها اشتباهی پیش آمده باشد و سورس و مدیوم به درستی تعریف نشده باشد این ترافیک به سورس و مدیوم اشتباه اختصاص داده می‌شود.
• عدم تشخیص صحیح UTM و GCLID: در صورتی که بر اثر اختلالات و مشکل در ریدایکرت‌ها و یا UTM غیر قابل شناسایی برای گوگل، منبع ترافیک به درستی تشخیص داده نشود سشن این ترافیک در آنالیتیکس می‌تواند به اورگانیک اختصاص داده شود. در این حالت کلیک‌ها در ادز خواهد بود ولی سشن غالبا در اورگانیک و بعضا در دایرکت و not set قرار خواهد گرفت. با توجه به اختلالات اخیر در googleadservices و بروز مشکل در ریدایرکت‌های گوگل‌ادز، این اختلاف به طور معناداری افزایش داشته است و بخشی از سشن ادز به کانال اورگانیک اختصاص داده شده است. این موضوع کم شدن سشن های cpc به نسبت کلیک‌های ثبت شده در گوگل ادز را از یک طرف، و زیاد شدن سشن‌های اورگانیک به نسبت کلیک‌های سرچ کنسول را از طرف دیگر موجب شده است.
• Track شدن چندباره‌ی سشن به دلیل تنظیمات اشتباه: ممکن است تگ‌های آنالیتیکس به‌صورت چندباره روی یک صفحه اجرا شوند. (مثلاً نصب همزمان GA4 از طریق GTM و مستقیم در سورس سایت). یا GA4 Event به‌شکل اشتباه باعث ثبت چند سشن برای یک کلیک شود.
• بازگشت کاربر از طریق ریدایرکت‌های داخلی یا ریفرال: اگر کاربر از طریق تبلیغات گوگل ادز یا سرچ وارد صفحه A شود و بعد از کلیک روی یک لینک داخلی، به صفحه‌ای دیگر هدایت شود که به‌طور اشتباه به‌عنوان منبع جدید ثبت شود، ممکن است آن سشن به‌صورت مجزا ثبت شود.
• عدم تطابق بازه زمانی گزارش‌ها: ممکن است بازه زمانی گزارش در Analytics و Ads/SC یکسان نباشد. (مثلاً Time zone، بازه تاریخ متفاوت یا اختلاف در تایم شروع روز).

با توجه به موارد فوق در خصوص اختلاف‌هایی که ممکن است بین کلیک‌ها و سشن‌ها در ابزارهای مختلف مانند Google Ads، Search Console و Google Analytics مشاهده شود، کاملاً واضح است که دقت در ردیابی و اعتبارسنجی داده‌ها در فضای دیجیتال از اهمیت بالایی برخوردار است. هرگونه خطا می‌تواند منجر به تفسیر اشتباه عملکرد کمپین‌ها و در نهایت تصمیم‌گیری نادرست برای بودجه‌گذاری، بهینه‌سازی یا تحلیل بازگشت سرمایه شود.

بنابراین، برای هر کسب‌و‌کاری که در فضای آنلاین فعالیت می‌کند، ضروری است که موارد فوق را به‌طور مستمر بررسی و صحت‌سنجی نماید زیرا بی‌توجهی به این موضوعات، به‌ویژه در کمپین‌های پولی می‌تواند منجر به اتلاف بودجه تبلیغاتی، گزارش‌های گمراه‌کننده و کاهش نرخ بازگشت سرمایه (ROI) شود.

درک دقیق تفاوت بین کلیک و سشن می‌تواند به شما در تحلیل بهتر عملکرد کمپین‌ها، بهینه‌سازی بودجه تبلیغاتی و جلوگیری از تفسیرهای اشتباه کمک کند. اگر به دنبال تحلیل حرفه‌ای‌تر داده‌ها، بهبود نرخ تبدیل و اجرای کمپین‌های هدفمند هستید، استفاده از خدمات یک تیم متخصص می‌تواند نقش کلیدی ایفا کند. آژانس دیجیتال مارکتینگ HDM، آماده است تا با ارائه خدمات تحلیلی و تبلیغاتی، کسب‌وکار شما را به سطح بالاتری برساند.