12 اسفند 1403
طراحی، مسیر طولانی و پرپیچوخمی را پشت سر گذاشته است؛ از سال 1991 که اولین طراحی سایت انجام شد تا همین لحظه که بیش از یک میلیارد سایت فعال وجود دارند. طراحی یک وبسایت به معنای ایجاد ظاهر، چیدمان و عملکرد یک وبسایت است. از طرفی، طراحی سایت انواع مختلفی دارد و شامل طراحی استاتیک، داینامیک و سایت فروشگاهی میشوند.با وجود اینکه طراحی شبیه به توسعه سایت است، اما تفاوتهای مهمی بین این فرآیندها وجود دارند. همچنین، نباید طراحی یک وبسایت را با طراحی اپلیکیشن وب اشتباه بگیرید. به همین بهانه، در این صفحه به تعریف طراحی وبسایت، ابزار، اصول و مراحل آن میپردازیم!طراحی وب چیست و چه تعریفی دارد؟
طراحی وبسایت به معنای «برنامهریزی، طراحی ساختار گرافیکی و امکانات کاربردی» یک وبسایت است. همچنین، جذب کاربر یا مشتری و ارائه تجربه کاربری از مهمترین اهداف طراحی وبسایت محسوب میشوند. برای مثال، یک وبسایت خبری به طراحی ساده و دسترسی سریع به مقالات نیاز دارد. در حالی که یک وبسایت هنری باید حس خلاقیت و زیبایی را به کاربران منتقل کند. بنابراین، توجه به مخاطبان هدف و نوع محتوای ارائهشده از جمله نکات کلیدی در خدمات طراحی سایت هستند.
فراموش نکنید که طراحی سایت با توسعه سایت (Website Developing) تفاوتهای خاصی دارد. طراحی سایت بیشتر روی جنبههای بصری و تجربه کاربری متمرکز است. در حالی که توسعه سایت شامل کدنویسی و پیادهسازی عملکردهای فنی سایت میشود. بهعنوان مثال، طراحی چیدمان صفحه اصلی یک سایت فروشگاهی بخشی از طراحی سایت است. اما اضافه کردن قابلیت خرید آنلاین در بخش توسعه سایت تعریف میشود.

آشنایی با انواع طراحی سایت: از استاتیک تا آنلاینشاپ
انواع طراحی سایت به نیاز و نوع مخاطبانِ هدف بستگی دارد. هر کدام از این نوع طراحیها ویژگیهای خاصی دارند تا نیازهای کاربران هر کسبوکار به بهترین شکل ممکن برآورده شوند. از جمله انواع اصلی طراحی سایت در دنیای «Web designing» عبارتاند از:1. طراحی سایت استاتیک (Static Web design)
طراحی استاتیک شامل راهاندازی وبسایتهایی میشود که ساختار آنها ثابت و از قبل طراحیشده است. این نوع طراحی برای کسبوکارهایی مناسب است که به تغییرات مداوم در سایتشان نیازی ندارند. بهعنوان مثال، طراحی استاتیک بهترین پیشنهاد برای طراحی یک وبسایت شرکتی است که فقط شامل اطلاعات تماس و خدمات میشود.مهمترین ویژگیهای طراحی استاتیک عبارتاند از:- هزینه پایین طراحی
- بارگذاری سریع صفحات
- بهروزرسانی سخت و زمانبر
- عدم نیاز به سرورهای پیچیده
- مناسب برای سایتهای کوچک
- مناسب برای صفحات اطلاعرسانی
- امنیت بالا به دلیل وابسته نبودن به دیتابیس
2. طراحی سایت داینامیک (Dynamic web design)
طراحی داینامیک به راهاندازی وبسایتهایی گفته میشود که محتوا و ساختار آنها پویا و قابل تغییر است. برای مثال، وبسایت یک مجله آنلاین که بهصورت روزانه بهروزرسانی میشود، با استفاده طراحی داینامیک راهاندازی شده است.از جمله ویژگیهای طراحی داینامیک:- نیازمند به دیتابیس اختصاصی
- هزینه طراحی و نگهداری بیشتر
- قابلیت بهروزرسانی آسان محتوا
- قابلیت افزودن ویژگیهای پیشرفته
- امکان تعامل کاربران با سایت و بالعکس
- مناسب برای کسبوکارهای نوپا و در حال رشد
- مناسب برای سایتهای بزرگ، فعال و پرمحتوا
3. طراحی سایت فروشگاهی (eCommerce web design)
طراحی سایت فروشگاهی برای کسبوکارهایی مناسب است که محصولات یا خدمات خود را بهصورت آنلاین عرضه میکنند. بهعنوان مثال، آنلاینشاپهای معروف مانند دیجیکالا، تُرب و حتی آمازون نمونهای از طراحی فروشگاهی موفق محسوب میشوند.موارد زیر، از جمله ویژگیهای طراحی یک وبسایت فروشگاهی به شمار میروند:- پشتیبانی از پرداخت آنلاین
- امکان مدیریت موجودی کالا
- مناسب برای بازاریابی آنلاین
- قابلیت ارائه تخفیف و کوپنهای خرید
- نیازمند امنیت بالای اطلاعات کاربران
- قابلیت جستجوی پیشرفته محصولات
- امکان نمایش محصولات با تصاویر و توضیحات
اهمیت طراحی سایت در کسبوکار
داشتن وبسایت بهعنوان مهمترین بخش از هویت دیجیتالی یک کسبوکار شناخته میشود. بنابراین، «جذب مشتریان، برقراری ارتباط مؤثر با آنها و افزایش درآمد» 3 دلیل قانعکننده برای طراحی سایت هستند. طراحی سایت حرفهای میتواند پل ارتباطی بین شما با مشتریان باشد و اولین برداشت مثبت را در ذهن آنان ثبت کند.5 دلیلی که اهمیت طراحی سایت در کسبوکار را نشان میدهند، عبارتاند از:- جذب مشتریان بیشتر: با طراحی وبسایت حرفهای مشتریان جدیدتری را جذب میکنید. برای مثال، یک فروشگاه اینترنتی حرفهای چنین پتانسیلی را دارد که بازدیدکنندگان معمولی را به مشتریان واقعی تبدیل کند.
- افزایش اعتبار برند: طراحی سایت حرفهای، تصویری حرفهای و قابل اعتماد از کسبوکارتان ارائه میدهد. مشتریان معمولاً به برندهایی که فعالیت آنلاین قویتری دارند، بیشتر اعتماد میکنند.
- دسترسی 24 ساعته در 7 روز هفته: برخلاف فروشگاههای سطح شهر، مشتریان از طریق وبسایت در هر ساعت از شبانهروز به خدمات یا محصولات دسترسی دارند. بهعنوان مثال، سایتهای فروش بلیط یا فروشگاههای اینترنتی این فرصت را برای مشتریانشان فراهم کردهاند.
- مدیریت هزینههای بازاریابی: با داشتن یک وبسایت میتوانید از ابزارهای دیجیتال مارکتینگ مثل سئو (SEO) و تبلیغات گوگل برای جذب مشتری استفاده کنید. در نتیجه، هزینههای تبلیغات را مدیریت میکنید و فروش بیشتری نسبت به روشهای سنتی دارید.
- رقابتپذیری در بازار: کسبوکارهای سنتی در رقابت با برندهایی که معجزه وبسایت را درک کردهاند، عقب میمانند. برای مثال، یک رستوران با منوی آنلاین و امکان رزرو اینترنتی، مشتریان بیشتری نسبت به رقبای سنتیاش جذب میکند.
ابزارها و تکنولوژیهای مورد استفاده در طراحی سایت
ایجاد یک وبسایت حرفهای و کارآمد فقط با استفاده از ابزارها و تکنولوژیهای مدرن امکانپذیر است. ابزارهای مختلف به طراحی، توسعه و مدیریت وبسایت کمک میکنند و روند کار را برای تیم طراحی آسان میسازند.از جمله ابزارها و تکنولوژیهایی که نشان میدهند طراحی سایت چگونه انجام میشود:- زبانهای برنامهنویسی HTML و CSS: این دو ابزار اساسیترین زبانهای طراحی سایتاند که برای ایجاد ساختار صفحات و طراحی استایل آنها استفاده میشوند. بهعنوان مثال، استفاده از CSS برای تغییر رنگ و فونت سایت بسیار کاربرد دارد.
- زبان برنامهنویسی JavaScript: این زبان برنامهنویسی برای اضافه کردن امکانات و انیمیشنهای جذاب به سایت استفاده میشود. برای نمونه، اسلایدر تصاویر یا منوهای دراپداون به کمک JavaScript طراحی میشوند.
- طراحی ریسپانسیو (Responsive Design): طبق آمار سایت Statist، کاربران موبایل بیش از 50% درصد ترافیک سایتها را به خودشان اختصاص دادهاند. بنابراین، برای اینکه سایت در فضای موبایلی بهخوبی بارگذاری شود باید از طراحی ریسپانسیو یا «واکنشگرا» استفاده شود.
- سیستم مدیریت محتوا (CMS): ابزارهای مدیریت محتوا مثل وردپرس (WordPress) یا جوملا (Joomla) امکان طراحی سایت بدون نیاز به کدنویسی را فراهم میکنند. جالب اینکه بسیاری از وبسایتها از وبلاگها تا سایتهای خبری و فروشگاهی به دلیل انعطافپذیری و امکانات کامل با وردپرس طراحی میشوند.
- فریمورکهای طراحی وب: ابزارهایی مانند Bootstrap برای طراحی سایتهای واکنشگرا و زیبا استفاده میشوند که در تمامی دستگاهها بهدرستی نمایش داده شوند.
- فتوشاپ و ابزارهای طراحی گرافیک: برای طراحی تصاویر و عناصر بصری سایت، ابزارهای گرافیکی از جمله Adobe Photoshop یا Canva بسیار کاربردی هستند.
- فریمورکهای برنامهنویسی بکاند: ابزارهایی مثل Node.js یا Django برای توسعه عملکردهای پیشرفته و مدیریت دیتا در طراحی سایتهای داینامیک استفاده میشوند.
- ابزارهای تست و بهینهسازی: ابزارهای تخصصی مثل Google Lighthouse برای بررسی سرعت و بهینهسازی سایت کاربرد دارند. بهعنوان مثال، با این ابزار میتوان نقاط ضعف هر وبسایتی را شناسایی و اصلاح کرد.
نگاهی به اصول و استانداردها در مورد طراحی سایت
برای طراحی حرفهای باید اصول و استانداردهای خاصی را رعایت کرد. این اصول باعث میشوند که طراحی وبسایتهای جذاب و هدفمند بدون مشکل انجام شود و پروژه با موفقیت به پایان برسد. در ادامه، به بررسی مهمترین این اصول میپردازیم:1. تعادل (Balance)
تعادل در طراحی به معنای ایجاد هماهنگی و نظم در یک صفحه است. بهعنوان مثال، وقتی که محصولات یک فروشگاه اینترنتی در صفحه اصلی سایت بهصورت مساوی قرار میگیرند، تعادل بصری ایجاد میشود. در نتیجه، هیچ بخشی در صفحه اصلی این سایت، سنگینتر یا سبکتر از حد معمول به نظر نمیرسد. رعایت این اصل مهم، حس منظم بودن را به کاربران منتقل میکند.2. کنتراست (Contrast)
استفاده از تضاد رنگها و اندازه فونتهای سایت، باعث جلب توجه مخاطب به بخشهای مهم یک صفحه میشود. بهعنوان نمونه، استفاده از رنگ قرمز برای گزینه «خرید» با پسزمینه سفید، توجه کاربران را بیشتر جلب میکند.3. تأکید (Emphasis)
تأکید روی بخشهای کلیدی مانند کال تو اکشن (CTA) یا پیشنهادهای ویژه یکی دیگر از اصول مهم طراحی است. رعایت کردن این اصل، باعث ترغیب کاربر برای اقدامی خاص (مثل کلیک کردن، خرید، ثبتنام یا ورود به سایت) میشود. بهعنوان مثال، برای تشویق کاربر به خرید کردن، عبارت «همین حالا بخرید!» باید با رنگ و اندازه مناسب طراحی شود.4. حرکت (Movement)
اصل «حرکت» در طراحی، به معنای ایجاد یک مسیر مشخص برای حرکت چشم کاربر در صفحه است. مثلاً استفاده از فلشها یا ترتیببندی مناسب تصاویر در لندینگ پیج سایت، کاربران را به سمت اقدام اصلی (خرید یا ثبتنام) هدایت میکند.5. ریتم (Rhythm)
ریتم در طراحی یعنی از رنگ، فونت، یا تصاویر خاص برای طراحی استفاده میشود. برای مثال، استفاده از یک طرح ثابت برای هدر و فوتر در تمامی صفحات وبسایت باعث انسجام در طراحی میشود.6. سلسلهمراتب (Hierarchy)
اصل «سلسلهمراتب» به اولویتبندی اطلاعات در صفحات مختلف سایت کمک میکند. مثلاً استفاده از تیترهای بزرگ و بولد برای بخشهای مهمی مثل «محصولات پر فروش» یا «تخفیفات ویژه» لازم است. این سلسلهمراتب به کاربران کمک میکند که اطلاعات مورد نیازشان را بهراحتی پیدا کنند.7. فضای خالی (White Space)
فضای خالی باعث میشود که کاربران بدون احساس خستگی، به محتوا یا بخشهای مختلف سایت توجه کنند. برای درک بهتر، یک سایت خبری را در نظر بگیرید. فاصله مناسب بین پاراگرافهای مطالب خبری در این سایت باعث خوانایی بهتر میشود. این اتفاق مثبت با رعایت اصل «فضای خالی» رخ میدهد.8. یکپارچگی (Unity)
یکپارچگی به معنای همخوانی تمامی عناصر در فرآیند طراحی سایت است. استفاده از رنگها، فونتها و سبکهای گرافیکی مشابه در همه صفحات، حس حرفهای بودن را به کاربران منتقل میکند. برای ایجاد این حس حرفهای بودن، باید اصل «یکپارچگی» رعایت شود.تفاوت بین طراحی سایت و طراحی اپلیکیشن وب
با وجود شباهتهای ظاهری بین طراحی یک وبسایت و طراحی اپلیکیشن وب، این دو حوزه تفاوتهای بسیاری دارند. درک این تفاوتها به تصمیمگیری بهتر در انتخاب استراتژی طراحی کمک میکند. از جمله تفاوتهای اصلی بین این دو نوع طراحی در سایت عبارتاند از:- تعامل کاربری: وبسایتها معمولاً برای نمایش اطلاعات و تعامل محدود طراحی میشوند، در حالی که اپلیکیشنهای وب برای تعامل پیچیده و عملکردهای پویا ایجاد میشوند. مثال: سایت یک رستوران در برابر سیستم رزرو آنلاین.
- سرعت و عملکرد: اپلیکیشنهای وب به دلیل استفاده از فناوریهایی مانند React یا Angular عملکرد سریعتر و تعاملیتری نسبت به وبسایتهای سنتی دارند.
- دسترسی به دستگاهها: وبسایتها از طریق مرورگرها در دسترس هستند، در حالی که اپلیکیشنهای وب ممکن است نیازمند نصب روی دستگاه باشند.
- پیچیدگی طراحی: طراحی اپلیکیشنهای وب معمولاً پیچیدهتر است و نیازمند رعایت اصول تجربه کاربری (UX) پیشرفتهتری نسبت به طراحی سایت است.
- بهروزرسانی اطلاعات: وبسایتها برای بهروزرسانی اطلاعات نیازمند تغییر مستقیم محتوا هستند، در حالی که اپلیکیشنهای وب میتوانند از طریق پایگاههای داده اطلاعات را بهصورت خودکار بهروزرسانی کنند.
- کاربرد در سایت: وبسایتها بیشتر برای معرفی کسبوکارها و ارائه اطلاعات استفاده میشوند، اما اپلیکیشنهای وب برای عملیاتی مانند خرید، حسابداری یا مدیریت پروژه طراحی میشوند.