Consent mode چیست و چگونه تنظیم می‌شود؟

2 دی 1404

تاحالا پیش آمده است که کاربران سایت‌تان همه کوکی‌ها را رد کنند و آمارهای مربوط به نرخ تبدیل و تبلیغات، صفر شوند؟ قابلیت Consent Mode گوگل دقیقاً برای حل همین مشکل طراحی شده است. این قابلیت مطابق قوانین سخت‌گیرانه حفظ حریم خصوصی کاربران عمل می‌کند؛ Consent Mode از کاربر می‌پرسد، آیا اجازه می‌دهد که از داده‌هایی مثل کوکی‌ها برای تبلیغات شخصی‌سازی‌شده و ارزیابی‌ها استفاده شود یا خیر. اگر پاسخ کاربر منفی باشد، گوگل به‌جای قطع کامل داده‌ها، از اطلاعات ناشناس و مدل‌سازی مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده می‌کند؛ با این کار، آمار سایت شما همچنان قابل‌قبول و تقریبی در دسترس است. در این مقاله از بلاگ HDM به تعریف Consent Mode، کاربردها، تفاوت‌های نسخه‌های V1 و V2 و مراحل پیاده‌سازی آن می‌پردازیم.

Consent mode چیست و چه کاربردی دارد؟

Consent Mode، یک استاندارد فنی است که صاحبان سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها به کمک آن می‌توانند، مطابق با رضایت کاربران، جمع‌آوری داده‌ها را پیش ببرند. با کمک این قابلیت، هم رضایت کاربران در قبول کردن کوکی‌ها برآورده می‌شود و هم شما داده‌های مهم را به‌دست می‌آورید؛ به‌همین دلیل، به آن اصطلاحاً «حالت رضایت کاربر» هم گفته می‌شود. حتی اگر کاربر کوکی‌ها را رد کند، گوگل با مدل‌سازی هوشمند و آماری، رفتار آن کاربر را تخمین می‌زند و آمار آن را ارائه می‌دهد.

نسخه اول Consent Mode در سال ۲۰۲۰ معرفی شد؛ در این نسخه، جمع‌آوری داده‌ها برای Google Analytics و Google Ads با رعایت قوانین حفظ حریم خصوصی اتحادیه اروپا (GDPR) امکان‌پذیر بود. نسخه دوم یا Google Consent Mode V2، نسخه به‌روزشده‌ای است که برای هماهنگی با قانون Digital Markets Act طراحی شد؛ این نسخه، از مارس سال ۲۰۲۴ اجرایی شده است و همچنان از طریق Google Tag Manager در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد. 

نگاهی به نحوه عملکرد Consent Mode در واقعیت

به‌عنوان مثال، فرض می‌کنیم که حالت رضایت کاربر یا Consent Mode در سایت hdm فعال است؛ شما وارد سایت ما می‌شوید و بنر کوکی‌ها را می‌بینید. در این شرایط، 3 حالت رخ می‌دهند:

• رد کردن کوکی‌ها: کوکی‌های hdm را رد می‌کنید و هیچ داده‌ای از شما ذخیره نمی‌شود؛ اما به‎لطف consent mode، داده‌های تقریبی و مدل‌سازی‌شده در اختیار hdm قرار می‌گیرد.
• پذیرفتن کوکی‌ها یا Accept کردن: در این حالت، همه داده‌های رفتاری مربوط به شما ذخیره، جمع‌آوری و بررسی می‌شوند.
• تنظیم کردن کوکی‌ها طبق سلیقه خودتان: در این حالت، شما تعیین می‌کنید که داده‌ها در چه سطحی ذخیره و پردازش شوند.

در این حالت، هم حریم خصوصی شما به‌عنوان کاربر حفظ می‌شود و هم مدل‌سازی داده‌های رفتاری‌تان توسط consent Mode در اختیار سایت قرار می‌گیرد.

تفاوت نسخه‌های Google Consent Mode (نسخه‌های V1 و V2)

در نسخه قدیمی Consent Mode یا همان V1، تمرکز اصلی روی پارامترهایی مثل ad_storage و analytics_storage بود؛ این پارامترها مشخص می‌کردند که آیا داده‌های تبلیغاتی و تحلیلی می‌توانند، ذخیره شوند یا خیر. در نسخه جدید یا V2، پارامترهای دقیق‌تری مثل ad_user_data و ad_personalization اضافه شده‌اند تا کنترل بیشتری روی استفاده از داده‌ها برای تبلیغات شخصی‌سازی‌شده داشته باشید. این نسخه با شرایط و الزامات قانونی جدید، مخصوصاً چارچوب‌های Digital Markets Act، هم‌راستاتر است.

در جدول زیر، با همه تفاوت‌های حالت رضایت کاربر در دو نسخه V1 و V2 آشنا می‌شوید:

حالت‌های Basic و Advanced در Consent Mode

Consent Mode دو روش پیاده‌سازی دارد که انتخاب هرکدام، روی کیفیت داده‌ها و نحوه جمع‌آوری اطلاعات تأثیر می‌گذارد. تفاوت این دو حالت را بشناسید تا بین رعایت حریم خصوصی و حفظ کیفیت گزارش‌ها تعادل برقرار کنید:

• حالت Basic (پایه): در روش Basic، همه تگ‌ها در Google Tag Manager مسدود هستند و فقط زمانی فعال می‌شوند که کاربر، رضایت بدهد. در این حالت، اگر کاربر کوکی‌ها را نپذیرد، هیچ اطلاعاتی به پلتفرم‌های گوگل ارسال نمی‌شود. همچنین، پینگ بدون کوکی ارسال نمی‌شود و خبری از مدل‌سازی آماری روی داده‌های ناشناس نیست.
• حالت Advanced (پیشرفته): در پیاده‌سازی Advanced، قوانین اجرای تگ‌ها در GTM حذف می‌شود؛ بنابراین، تگ‌ها اجازه اجرای کوکی‌ها را دارند و رفتار آن‌ها بر اساس سطح رضایت کاربر تنظیم می‌شود. در ضمن، در حالت Advanced اگر کاربر، رضایت نداشته باشد، پینگ‌های بدون کوکی ارسال می‌شوند. گوگل از این پینگ‌های بدون کوکی برای مدل‌سازی رفتار کاربران بدون رضایت و محاسبه تبدیل‌های تخمینی استفاده می‌کند.

پیام‌های هشدار Consent در Google Analytics 4 و Google Ads

پس از فعال‌سازی یا بررسی تنظیمات Consent Mode، در GA4 و Google Ads با پیام‌ها و هشدارهایی مواجه می‌شوید؛ این پیام‌ها مربوط به وضعیت رضایت کاربران در مواجهه با کوکی‌ها هستند. اگر معنای این پیام‌ها را بدانید، مشکلات را به‌موقع شناسایی و اصلاح می‌کنید.

پیام Verify data consent settings در GA4 یعنی چه؟

این پیام یعنی گوگل آنالیتیکس ۴ تشخیص داده است که تنظیمات مربوط به رضایت داده‌ها یا کامل نیست یا با قوانین هم‌خوانی ندارد. پلتفرم GA4 از شما می‌خواهد، بررسی کنید که Consent Mode و CMP به‌درستی پیاده‌سازی شده‌اند یا خیر؛ همچنین، باید مشخص شود که پارامترهای رضایت مثل analytics_storage مطابق انتخاب کاربران تنظیم شده‌اند یا غیر از این است. در صورت نادیده‌گرفتن این پیام، بخشی از داده‌ها ثبت نمی‌شوند یا گزارش‌ها دقت لازم را ندارند.

هشدارهای مربوط به Consent در Google Ads و تأثیر آن بر کمپین‌ها

این هشدارها نشان می‌دهند که وضعیت رضایت کاربران، روی عملکرد کمپین‌های تبلیغاتی شما اثر می‌گذارد؛ بنابراین، در صورت تنظیم نبودن Consent Mode، داده‌های تبدیل یا هدف‌گیری تبلیغات با مشکل مواجه می‌شوند. مهم‌ترین تأثیرات این دسته از هشدارها عبارت‌اند از:

• کاهش دقت گزارش‌های تبدیل
• افت کیفیت تبلیغات شخصی‌سازی‌شده
• تضعیف عملکرد Smart Bidding در بیدگذاری
• محدود شدن قابلیت بهینه‌سازی خودکار کمپین‌ها
• افزایش فاصله بین داده‌های واقعی و داده‌های گزارش‌شده توسط گوگل

اگر Consent Mode را تنظیم نکنیم چه اتفاقی برای داده‌ها می‌افتد؟

در صورت تنظیم نکردن Consent Mode، اگر کوکی‌ها توسط کاربران رد شوند، بخش قابل توجهی از داده‌های تحلیلی و تبلیغاتی از دست می‌رود؛ در نتیجه، نرخ تبدیل کم‌تر از واقعیت نمایش داده می‌شود و عملکرد کمپین به‌درستی قابل ارزیابی نیست.

نحوه کار Consent Mode در تگ‌ها و مدل‌سازی داده

Consent Mode در لایه اجرا و رفتار تگ‌ها عمل می‌کند، نه در سطح بنر کوکی. به این معنا که پس از انتخاب کاربر، تگ‌های گوگل بر اساس وضعیت رضایت، نحوه ارسال داده، ذخیره‌سازی کوکی و نوع پردازش اطلاعات را تغییر می‌دهند. در حالتی که کاربر رضایت کامل ندهد، داده‌ها به‌صورت ناشناس و بدون شناسه‌های قابل ردیابی ارسال می‌شوند و سپس با استفاده از مدل‌سازی آماری، تصویر نزدیک‌تری از رفتار واقعی کاربران ساخته می‌شود. 

پینگ‌ها در Consent Mode چه هستند؟

پینگ‌ها، درخواست‌های بدون کوکی هستند که از مرورگر کاربر به سرورهای گوگل ارسال می‌شوند تا وضعیت رضایت و رویدادها مشخص شوند. Consent Pings، برای اعلام وضعیت رضایت کاربر استفاده می‌شوند و مشخص می‌کنند که داده‌ها مجاز هستند یا خیر. به‌طور‌کلی، این پینگ‌ها هیچ اطلاعات شخصی یا شناسه‌ای منتقل نمی‌کنند و صرفاً نقش اطلاع‌رسانی دارند.

از طرفی، Event Pings زمانی ارسال می‌شوند که یک رویداد مثل بازدید صفحه یا کلیک رخ می‌دهد، اما کاربر رضایت ندارد. در این حالت، داده‌ها بدون کوکی و کاملاً ناشناس ارسال می‌شوند تا گوگل از آن‌ها برای تحلیل‌های کلی و مدل‌سازی استفاده کند.

مدل‌سازی کانورژن‌ها (Conversion Modeling) چطور انجام می‌شود؟

مدل‌سازی کانورژن، فرایندی است که گوگل با کمک آن، تبدیل‌های ازدست‌رفته را در قالب آمار برآورد می‌کند؛ این مدل‌سازی با استفاده از داده‌های کاربران دارای رضایت و داده‌های ناشناس کاربرانی که رضایت ندارند، انجام می‌شود. با وجود این مدل‌سازی، گزارش‌های تبدیل به واقعیت نزدیک‌تر می‌شوند؛ حتی در زمانی که همه کاربران کوکی‌ها را نپذیرفته‌اند. نگاهی به مراحل انجام مدل‌سازی کانورژن گوگل:

• جمع‌آوری داده واقعی از کاربرانی که رضایت داده‌اند.
• دریافت پینگ‌های بدون کوکی از کاربرانی که رضایت ندارند.
• تحلیل الگوهای رفتاری کاربرانی که رضایت‌شان را اعلام کرده‌اند.
• اجرای مدل‌های آماری و یادگیری ماشین برای تهیه گزارش
• برآورد و تکمیل آمار تخمینی در گزارش‌ها تا به‌دست شما برسد.

تأثیر Consent Mode بر دقت گزارش‌های تحلیلی و تبلیغاتی

Consent Mode باعث می‌شود که با وجود محدودیت‌های حریم خصوصی، داده‌ها کاملاً قطع نشوند و گزارش‌ها همچنان قابل اتکا باقی بمانند. البته این داده‌ها ۱۰۰٪ دقیق نیستند؛ اما فاصله آن‌ها با واقعیت تا حد بسیار زیادی کاهش پیدا می‌کند. مهم‌ترین تأثیرات عبارت‌اند از:

• کاهش افت ناگهانی در آمار تبدیل‌ها
• حفظ قابلیت تحلیل روندها و مقایسه دوره‌ای
• افزایش دقت بهینه‌سازی کمپین‌های Google Ads
• تصمیم‌گیری دقیق‌تر در تخصیص بودجه تبلیغاتی
• بهبود کیفیت گزارش‌های GA4 در شرایط رد کوکی توسط کاربر

مراحل پیاده‌سازی Consent Mode در وب‌سایت

پیاده‌سازی Consent Mode به چند هماهنگی بین بنر کوکی، تگ منیجر و ابزارهای تحلیلی نیاز دارد. اگر این مراحل را به‌درستی انجام ندهید، یا داده‌ای جمع‌آوری نمی‌شود یا با هشدارهای قانونی و فنی مواجه می‌شوید.

پیش‌نیازهای فعال‌سازی حالت رضایت کاربر

قبل از هر اقدامی باید زیرساخت‌های لازم را فراهم کنید تا Consent Mode کار کند. پیش‌نیازهای اصلی شامل موارد زیر هستند:

• استفاده از یک CMP معتبر و سازگار با قوانین GDPR و  (قانون بازارهای دیجیتال) DMA از جمله Cookiebot، CookieYes و Cookie Information
• دسترسی به Google Tag Manager یا امکان ویرایش مستقیم کد سایت
• نمایش بنر یا پاپ‌آپ دریافت رضایت از کاربر
• فعال بودن GA4 و Google Ads در سایت

فعال‌سازی Consent Mode برای GA4

در GA4 باید مشخص شود که ذخیره‌سازی داده‌های تحلیلی فقط در صورت رضایت کاربر انجام می‌شود. این تنظیمات معمولاً از طریق GTM یا gtag انجام می‌شوند و مراحل کلی فعال‌سازی عبارت‌اند از:

• تعریف پارامترهای رضایت مثل analytics_storage
• اتصال CMP به GTM برای ارسال وضعیت رضایت
• تنظیم رفتار تگ GA4 بر اساس حالت رضایت
• بررسی پیام‌های هشدار در بخش Admin و DebugView
• تست عملکرد با تغییر وضعیت رضایت کاربر

فعال‌سازی Consent Mode برای Google Ads

در Google Ads تمرکز اصلی روی داده‌های تبلیغاتی و شخصی‌سازی است و باید پارامترهای مرتبط به‌درستی تنظیم شوند. مراحل اصلی شامل موارد زیر هستند:

• تعریف پارامترهای ad_storage، ad_user_data و ad_personalization
• هماهنگ‌سازی تنظیمات CMP با تگ‌های تبلیغاتی
• فعال‌سازی Conversion Modeling در حساب Google Ads
• بررسی وضعیت Consent در بخش Diagnostics
• تست ثبت تبدیل‌ها در حالت رد و پذیرش کوکی

برای اطلاعات بیشتر در مورد گوگل ادز، می‌توانید مقاله گوگل ادز چیست را مطالعه کنید.

تنظیم Consent Mode برای اپلیکیشن‌های موبایل (Android و iOS)

در اپلیکیشن‌های موبایلی، Consent Mode مستقیم در سطح SDK پیاده‌سازی می‌شود و برخلاف وب، وابسته به مرورگر نیست. در نتیجه، مدیریت رضایت کاربران در اپ‌ها اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا داده‌ها مستقیم به GA4 و Google Ads ارسال می‌شوند. برای تنظیم در Android طبق مراحل زیر جلو بروید:

• استفاده از Google Analytics for Firebase
• تعریف وضعیت رضایت کاربر در کد اپلیکیشن (با متد setConsent)
• تنظیم پارامترهای رضایت قبل از ارسال هر رویداد
• به‌روزرسانی وضعیت رضایت در صورت تغییر انتخاب کاربر
• تست رویدادها با DebugView در Firebase console یا با کمک Logcat در Android Studio

مراحل تنظیم برای iOS عبارت‌اند از:

• استفاده از Firebase Analytics یا gtag for iOS
• پیاده‌سازی منطق دریافت رضایت در رابط کاربری اپ
• تنظیم Consent Mode پیش از ثبت رویدادها
• مدیریت تغییر رضایت کاربر در طول استفاده از اپ
• بررسی صحت ارسال داده‌ها در محیط تست مثل Xcode debug console یا verbose logging

چک‌لیست عیب‌یابی و کنترل صحت اجرای Consent Mode

مهم‌ترین مرحله بعد از پیاده‌سازی Consent Mode، اطمینان از اجرای صحیح آن است. بسیاری از وب‌سایت‌ها از نظر فنی Consent Mode را فعال می‌کنند؛ اما به‌دلیل ناهماهنگی بین CMP، تگ‌ها و تنظیمات GA4 یا Google Ads همچنان با افت داده یا هشدارهای سیستمی مواجه می‌شوند. با کمک این چک‌لیست، مشکلات رایج را شناسایی کنید و مطمئن شوید که داده‌ها دقیق، قانونی و مطمئن هستند. 

چطور لیبل Action required را در GA4 برطرف کنیم؟

برچسب Action required در GA4، دو نکته مهم را نشان می‌دهد؛ اول اینکه تنظیمات مربوط به رضایت کاربران درباره داده‌ها ناقص است و دوم اینکه GA4 نمی‌تواند، وضعیت Consent Mode را به‌درستی تشخیص دهد. این هشدار معمولاً زمانی ظاهر می‌شود که پارامترهای مربوط به رضایت کاربران ارسال نمی‌شوند یا با انتخاب کاربر هم‌خوانی ندارند. برای رفع این وضعیت، باید هم پیاده‌سازی فنی و هم اتصال CMP به تگ‌ها بررسی شود. برای رفع مشکل، طبق مراحل زیر جلو بروید:

• هماهنگی CMP با انتخاب واقعی کاربر را بررسی کنید.
• فعال بودن Consent Mode را در تگ‌های GA4 بررسی کنید.
• از ارسال پارامتر analytics_storage قبل از اجرای تگ مطمئن شوید.
• وضعیت رضایت کاربران را در GTM Preview و DebugView تست کنید.
• برای به‌روزرسانی وضعیت (گاهی تا چند روز زمان می‌برد)، صبر داشته باشید.

کجا uplift مدل‌سازی Consent Mode را در Google Ads و GA4 ببینیم؟

Uplift مدل‌سازی به معنی تفاوت بین داده‌های ثبت‌شده واقعی و داده‌های تخمینی پس از فعال‌سازی Consent Mode است. این افزایش معمولاً به‌صورت مستقیم و لحظه‌ای نمایش داده نمی‌شود و باید در گزارش‌های مشخص بررسی شود. مشاهده این uplift کمک می‌کند ارزش واقعی Consent Mode را در حفظ داده‌ها درک کنید. مسیرهای بررسی عبارت‌اند از:

• در GA4، بخش Conversions و مقایسه دوره قبل و بعد از فعال‌سازی
• بررسی تغییرات Event count و Conversion count در گزارش‌ها
• در Google Ads، بخش Conversions و ستون Modeling
• مشاهده پیام‌های مرتبط با conversion modeling در Diagnostics
• تحلیل روندها به‌جای تمرکز روی اعداد روزانه 

چالش‌های پیاده‌سازی Consent Mode در چارچوب قوانین اتحادیه اروپا

قوانین اتحادیه اروپا شامل GDPR، ePrivacy Directive و اخیراً Digital Markets Act هستند؛ هدف اصلی آن‌ها حفاظت از داده‌های شخصی کاربران و شفافیت در استفاده از اطلاعات است. حتی کسب‌وکارهای ما در ایران هم عملاً مشمول این چارچوب‌ها هستند.

پیاده‌سازی Consent Mode در این چارچوب با چالش‌هایی همراه است که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• انتخاب CMP سازگار با قوانین اتحادیه اروپا
• افت اولیه داده‌ها و نگرانی تیم‌های مارکتینگ
• تفسیر نادرست مدل‌سازی به‌جای داده واقعی
• به‌روزرسانی مداوم قوانین و تغییر الزامات گوگل
• تفاوت الزامات قانونی اروپا با عرف و نیاز بازار ایران
• پیچیدگی فنی در هماهنگ‌سازی CMP، GTM و ابزارهای گوگل

روش‌های افزایش نرخ پذیرش کاربران در Consent Mode

هدف اصلی از پیاده‌سازی Consent Mode، قانع‌کردن کاربر برای پذیرش کوکی‌هاست تا داده‌های تحلیلی و تبلیغاتی، کامل و دقیق ثبت شوند. اگر کاربر، احساس ناامنی، ابهام یا اجبار کند، به‌سادگی همه کوکی‌ها را رد می‌کند؛ حتی Consent Mode هم در این شرایط فقط نقش یک مُسکن آماری را برعهده می‌گیرد. بنابراین، کاربر را متقاعد کنید که پذیرش کوکی‌ها به ضرر او نیست و صرفاً برای بهبود تجربه کاربری استفاده می‌شود. روش‌های مؤثر برای افزایش نرخ پذیرش کاربران عبارت‌اند از:

• بنر کوکی را ساده، شفاف و با رعایت اصول UI و UX طراحی کنید.
• از متن‌های حقوقی پیچیده خودداری کنید و از زبان ساده و قابل فهم کمک بگیرید.
• درباره استفاده از کوکی‌ها برای شناسایی بازدیدهای بعدی، نه ردیابی شخصی توضیح شفاف بدهید.
• روی این موضوع که داده‌ها صرفاً برای تحلیل رفتار کلی کاربران و بهبود تجربه بازدید استفاده می‌شوند، تأکید کنید.
• از متن‌هایی استفاده کنید که باعث اطمینان‌خاطر در کاربر می‌شوند؛ مثلاً متن‌هایی که توضیح می‌دهند، هیچ داده محرمانه یا حساسی از کاربران ذخیره نمی‌شود. 

آیا Consent Mode به‌تنهایی کافی است یا باید هوشمندانه‌تر عمل کرد؟

نکته مهم این است که Consent Mode، جایگزین پلتفرم مدیریت رضایت (CMP) یا بنر کوکی نمی‌شود. اجرای درست Consent Mode باعث می‌شود که هم به حریم خصوصی احترام بگذارید و هم به اهداف بازاریابی برسید. اگر برای پیاده‌سازی اصولی Consent Mode یا بهینه‌سازی نرخ پذیرش کاربران نیاز به مشاوره تخصصی دارید، با hdm از طریق شماره 88690818 – 021 تماس بگیرید.